နမၤသ့

တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါန့ၣ် လီၤဂၥ်ဒီး အီးစံၣ်ကၠ့ၣ်(oxygen), အီးစံၣ်ကၠ့ၣ်တအိၣ်န့ၣ် ပမူတသ့ဘၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲလၢ ဖိသၣ် ၉ နံၣ်ဖိ ကၠ့(မ) စၢဘ့း (James Savage)အဂီၢ်လီၤ. ပိၥ်ခွါဖိအံၤ ကူထံ ယံၤအါန့ၢ် ၂ မံၤလၥ်, စးထီၣ်ဟးထီၣ်လၢ စဲၣ်ဖရဲၣ်စ့းစကိၣ်အကၢၢ်ပၤ(San Francisco shoreline) ဆူ အဲ(လ)ခါထရ့း စွ့ (Alcatraz) ဒီးဟဲက့ၤကဒါ, မ့ၢ်ဒ်သိးကခီဂၥ်ပျံထီၣ်ကွံၥ် တၢ်ကွဲးနီၣ်လၢ ၦၤအသးစၢ်ကတၢၢ် ကဘၣ်မၤနၢၤဝဲ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲတၢ်ကူထံ ဆၢကတီၢ် တုၤ မံးနံး ၃၀ န့ၣ် ပီၣ်လဲၣ်ထံလပီတဖၣ်ဒီး ထံခုၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ကၠ့(မ) အဲၣ်ဒိးဃၣ်ကွံၥ်လီၤ. ဖဲန့ၣ် ၦၤဝၢ်ချံကရူၢ်တဖုကိးသတြီထီၣ်, “နမၤန့ၢ်”လီၤ. တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ ဟ့ၣ်အီၤ “တၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်” လၢ ကၠ့(မ) လိၣ်ဘၣ်လၢ ကမၤတုၤအကတၢၢ်အဂီၢ်လီၤ.

အကတီၢ်ဖဲ “တၢ်နးတၢ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်” အလပီထံခုၣ် မၤသးဟးဂီၤ ၦၤခရံၥ်ဖိတဖၣ် ဒ်သိးကညိကွံၥ်…

တၢ်ကူၣ်သ့ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်

ဖဲ ၁၃၇၃ နံၣ်, ဖဲၦၤနီၣ်ဝ့းဝ့ၢ်ဖိ(Norwich) ကၠူလယၢၣ်(Julian)အသးအိၣ် အနံၣ်သၢဆံန့ၣ် အဝဲဆူးဆါထီၣ်ဒီး ဘူးမးကသံဘၣ်အသးလီၤ. ဖဲအဝဲအသရၣ်ထုကဖၣ်သကိးတၢ်ဒီးအီၤန့ၣ် အဝဲဒိးန့ၢ် တၢ်ထံၣ်ဆူညါအါမးလၢ အဝဲဆိကမိၣ်ထံ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်တူၢ်တၢ်သံလၢ ထူၣ်လိၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲအဝဲဘျါက့ၤဝဲလၢ တၢ်လီၤလးမးအပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲအိၣ်ထဲတဂၤဧိၤလၢသရိၥ်အပူၤ လၢတၢ်ကပၤအဒၢး, ထုကဖၣ်တၢ်ဒီးဆိကမိၣ်တၢ်လၢ မၤတ့ၢ်အသးဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် လၢအတၢ်အိၣ်မူဆူညါအနံၣ်ခံဆံအပူၤလီၤ. လၢခံကတၢၢ် အဝဲထံၣ်န့ၢ်တၢ်အစၢလၢ “တၢ်အဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတၢ်အခီပညီလီၤ”. မ့ၢ်အအဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ ခရံၥ်အတၢ်တူၢ်သံသးလၢထူၣ်လိၤန့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၥ်ဖျါထီၣ် ယွၤတၢ်အဲၣ်အထီကတၢၢ်လီၤ.

ကၠူလယၢၣ်အတၢ်ထံၣ်န့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ် မံၤဟူသၣ်ဖျါမး, ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢၦၤကညီကွၢ်ကပၥ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး တၢ်ကျဲးစၢးလၢ အဝဲဃုထံၣ်တၢ်လၢ ယွၤလီၣ်ဖျါထီၣ်ဆူအီၤ လၢတၢ်ထုကဖၣ်တဘိယူၢ်ဃီအပူၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဖဲအနံၣ် ၂၀ အဝဲန့ၣ်တဖၣ်အပူၤ, ကၠူလယၢၣ် ဃုနၢ်ပၢၢ်အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢယွၤအိၣ်ဒီးအီၤအံၤ အခီပညီဒီး အဝဲဃ့ယွၤလၢ ယွၤအတၢ်ကူၣ်သ့ဒီးအတၢ်မၤစၢၤလီၤ.
ဒ်ကစၢ်ယွၤမၤတၢ်ဒီးကၠူလယၢၣ်အသိး ကစၢ်ယွၤန့ၣ် လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဆူအၦၤဂီၢ်မုၢ် လၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒ်ယွၤကလုၢ်ကထါလၢလံၥ်စီဆှံအသိး ခီဖျိ ယွၤအကလုၢ်သီၣ်ဆံးဖိ လၢဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ, ခီဖျိထါတယုၢ်အခိရၢၥ်, မ့တမ့ၢ် ထဲဒၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါထွဲ ယွၤအတၢ်အိၣ်ဒီးၦၤဧိၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်မၤအသးဒ်အံၤန့ၣ်…

တၢ်အဲၣ် ဒိၣ်န့ၢ်အီၤတအိၣ်

D-Day အနံၤဆၢက့ၤ ၇၆ ဝီတဝီ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလၢ ဘၣ်တၢ်မၤဖဲ ၂၀၁၉ နံၣ်အံၤ မၤလၤကပီၤသုးဖိလၢအအါန့ၢ် ၁၅၆,၀၀၀ ဂၤ လၢအဒုးတၢ်တြီဆၢက့ၤ တၢ်နုၥ်လီၤဂုၥ်ဆူၣ် ခီဖျိထံတပၤ ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲးထီၣ် ယူၤရပၤမုၢ်နုၥ်(Western Europe)လီၤ. တၢ်ထုကဖၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ရၤလီၤလၢကွဲၤလ့လိၤ ဖဲ ၁၉၄၄ နံၣ် လါယူၤ ၆ သီအပူၤ, ကီၢ်ခိၣ်ရူးစဘဲး(President Roosevelt) ဃ့ကညး ယွၤအတၢ်ဒီတၢ်ဒၣ်လၢအမ့ၢ် “အဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ တၢ်သးကွံလၢ တၢ်ဂုၥ်န့ၢ်ဆူၣ်တၢ်အဂီၢ်ဘၣ်.
အဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ် ဒ်သိးကမၤကတၢၢ်ကွံၥ် တၢ်ဂုၥ်န့ၢ်ဆူၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ်လၢ တၢ်ထူၣ်ဖျဲးအဂီၢ်လီၤ”.

တၢ်သးဆူၣ်တမံၤ ဒ်သိးတၢ်ကဟ့ၣ်လီၤသးလၢ ကျဲလၢအမၤဘၣ်ဒိဆါအပူၤလၢ တၢ်ကတြီဆၢတၢ်အၢဒီး မၤထူၣ်ဖျဲး ၦၤလၢအဘၣ် တၢ်ဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢတဖၣ်အံၤ မၤသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤတဖၣ် “ၦၤမ့ၢ်ပၥ်လီၤကွံၥ်အသးသမူလၢ အတံၤသကိးအဂီၢ် ဒီးၦၤတအိၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒိၣ်န့ၢ်အဝဲန့ၣ် နီတဂၤဘၣ်” (ယိၤ ၁၅:၁၃). တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ဟဲဝဲလၢ ကစၢ်ခရံၥ်အတၢ်သိၣ်လိအပျဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကအဲၣ်လိၥ်ကွံလိၥ်သးတဂၤဒီးတဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်…

အဝဲသ့ၣ်ညါ ယသးလီၤ

ဖဲၦၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဂၤ မၤအတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤလၢ နီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲဘၣ်မၤ ဖဲနီၢ်ကစၢ်မၤဒၣ်ဝဲတၢ်လီၢ် ဖဲၦၤဆါတၢ်အီၣ်အဃ့ကျးတခါအပူၤဝံန့ၣ် ယသုးဃီၤသးဆူညါ ဆူတၢ်လီၢ်န့ၣ် ဒ်သိးယကဒိယတၢ်ပှ့ၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်ပၥ်အပူၤ ယဘၣ်သဃိၥ်ဒီးၦၤတဂၤ လၢအမဲၥ်သၣ်ဖျါသးဖျိးတဂၤလီၤ. ယမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ယတထံၣ်ထွဲလၢ ပိၥ်မုၣ်န့ၣ်ကဘၣ်နုၥ်လီၤဒွးအတၢ်အဝီဘၣ်. မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါက့ၤ ယတၢ်ကမၣ်အဃိ ယတဲအီၤလၢ တၢ်သးအုးအပူၤ “ဝံသးစူၤယၤ”လီၤ. အဝဲစံးဆၢဝဲ “ဟၢၣ်အၢ, တလိၣ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.

မ့ၢ်နဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ်ဒီး တၢ်မၤသးဒ်သိးအံၤ ဖဲနမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်ဒီး နသ့ၣ်ညါလီၤသးဒီး ကျဲးစၢးမၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤတၢ်, ဘၣ်ဆၣ် နဘၣ်တၢ်တတူၢ်လိၥ်နၤ န့ၣ်ဧါ. ယသးတမုၥ်လၢ ယဘၣ်တၢ်တနၢ်ပၢၢ်ယၤ မ့တမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်ကမၣ်ယၤအဃိ, ဒီးပလီၢ်သးအါန့ၢ် တၢ်ဆါၦၤဒိၣ်န့ၢ်လီၤ. ပဆၢလၢအဝဲသ့ၣ်ကသ့ထံၣ်ပသးလီၤ.

ဝံၤယရှါယၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ ဖဲယၡါယၤ ၁၁:၁-၅ အပူၤလၢ ယွၤအၦၤဒိးဖှူၦၤပၢတၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လၢ ကစံၣ်ညီၣ်တၢ်ဘၣ်ဘၣ်လီၤ. “အဝဲတစံၣ်ညီၣ်ဘၣ်တၢ် ဒ်တၢ်လၢအထံၣ်လၢအမဲၥ်အသိးဘၣ်, မ့မ့ၢ်ကစံၣ်ညီၣ် ၦၤဖှီၣ်ဖိယၥ်ဖိလၢတၢ်တီ, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲၥ် ၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢတၢ်လိၤလီၤ” (:၃-၄). တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လၢထီၣ်ၦဲၤထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်မူဒီး အတၢ်မၤအပူၤလီၤ. ပအိၣ်ဒီးပတၢ်ဒဲးဘး ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်, ဘၣ်ဆၣ် ပတဒိးဘၣ်တၢ်ဒ်ပကြၢးအသိးဘၣ်.…

တၢ်မူဒံးဆူညါ ဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်

The Croods-ခရူး, လၢအမ့ၢ်ၦၤအိၣ်လၢ လ့ပူၤတၢ်ဂီၤမှံ အထၢတဒူၣ်န့ၣ် နၥ်ဝဲလၢကျဲထဲတဘိလၢ အဝဲသ့ၣ်ကမူဒံးဆူညါအဂီၢ်န့ၣ် လိၣ်ဝဲလၢအဝဲသ့ၣ် အဒူၣ်ဖိ ကဘၣ်အိၣ်ဆိးတပူၤဃီန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးၦၤအဂၤတဖၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ကွၢ်ဃု တၢ်လီၢ်အဘံၣ်အဘၢလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဆိးဝဲအဂီၢ် ဒီးလၢခံက့ၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဖဲတၢ်လီၢ်ဃုထၢဝဲအံၤအပူၤ ဒူၣ်ထၢစီစၣ်တဒူၣ် အိၣ်ဆိးပၥ်လံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပျံၤတၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤလိန့ၢ်ဝဲလၢ ကမူသကိးဒီး တံၤသကိးလၢ အတလီၤဂၥ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးသိး, ဟံးန့ၢ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်, ဒီးမူသကိးဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ နီၢ်နီၢ်တခီ ၦၤတဖၣ်အံၤ အဲၣ်ရ့လိၥ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒီး လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်စဲဃဲၤ ၦၤဂုၤၦၤဂၤ ဒ်သိးကအိၣ်မူ တၢ်အိၣ်မူလၢအလၢၦဲၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲသကိးအဂီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်သ့ဝဲ ၦၤကညီန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါၦၤသ့ ဒီးမၤဆါဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤပၥ်အၦၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ဒ်သိးသိး လၢနီၢ်တဂၤလၢ အမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်ရ့လိၥ်ဘၣ်ထွဲဒီးၦၤဂၤအပူၤ, ပဒိၣ်ထီၣ်တဆီတဆီ ဆူတၢ်ဒိၣ်တုၥ်ခိၣ်ၦဲၤန့ၣ်လီၤ (အ့း ၄:၁၃). ပမၤလိန့ၢ်လၢ ပကသန့ၤသးလၢယွၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤၦၤလၢ ပက“ဆီၣ်လီၤသး…